İçindekiler
HAMİLELER ORUÇ TUTABİLİR Mİ?
Oruç tutmak, İslam’ın beş temel ibadetinden biridir. Ramazan ayı gelince her eve sakinlik ve huzur katan bu ibadet, toplumumuz için bereketin, paylaşmanın ve yardımseverliğin simgesidir.
Oruç tutmak, başka şartlarla beraber, imsak vaktinden iftar vaktine kadar bir şey yenilip içilmemesini gerektirmektedir. Bu da gebeler açısından çeşitli sağlık risklerine neden olmaktadır. Anne adayının kanında bulunan maddeler, aynı zamanda bebek ile paylaşıldığı için, bebek oruçtan direk etkilenmektedir.
Son 5 yıldır ramazan ayının uzun yaz günlerine denk gelmesi nedeniyle 17 saate varan oruç tutma süresi gebeler için rahatsızlık oluşturmaktadır. Anne adayının kan şekeri düşebilir. İftarda hazımsızlık ve sindirim problemleri nedeniyle az gıda alımı, bebeğin iyi beslenememesine ve bebekte gelişim geriliğine neden olabilir. Oruç tutulmayan sürede yeterli su içmemek ise annede halsizlik, yorgunluk, bitkinlik, sinirlilik, kan basıncında yükselme, bebeğin içerisinde bulunduğu amniyon sıvısında azalmaya neden olabilmektedir. Bebeğe giden kan akışı yavaşlayabilir.
Anne adayı ve bebek almaları gereken vitamin ve mineral yönünden yetersizlik yaşayabilirler. Zaten hazımsızlık, şişkinlik, mide yanması, kabızlık gibi problemleri yoğun yaşayan gebeler, uzun süren oruç süresince bu problemleri daha şiddetli yaşayabilirler. Böbreklerin idrar oluşturma döngüsü aksayabilir, ayrıca idrar yolları enfeksiyonu gelişebilir.
Bu nedenle anne adayı özellikle istemedikçe, gebelerin oruç tutmasını tavsiye etmiyorum. Israrla oruç tutmak isteyen gebeler, ramazan öncesi son hafta detaylı kan tahlili yaptırarak doktor veya diyetisyene oruç tutmak istediklerini bildirmeliler. Gebelikte oruç tutacak kadınlar mutlaka bir diyetisyenle görüşerek menü planlamalı; oruç tutarken herhangi bir sağlık sorunu yaşarlarsa oruç tutmayı bırakmalıdırlar. Buna rağmen oruç tutan anne adayları, gün içerisinde tansiyon ölçümlerini takip etmelidirler.
Yüksek tansiyon, hiperglisemi, hipoglisemi, düşük tansiyon gibi sağlık sorunu olan gebeler düşük veya erken doğum riski nedeniyle oruçlarını kazaya bırakmalıdırlar.
GEBELİKTE ORUÇ TUTARKEN SUYUN ÖNEMİ
Gebeler için yüksek öneme sahip olan su, oruç tutarken daha da önemlidir. Anne adayının en az 10 – 12 bardak su içmesi gerekmektedir. Eğer anne adayı yeterli su içmezse, böbreklerin susuz kalarak yavaş çalışmasına bağlı üre yükselmesi, idrar yolları enfeksiyonu, ciltte kuruluk, halsizlik, baş ağrısı ve tansiyon yüksekliği görülebilir. Ayrıca bebeğin içerisinde bulunduğu amniyon sıvısında azalmaya neden olabilmektedir. Bebeğe giden kan akışı yavaşlayabilir.
ORUÇ TUTAN ANNE ADAYLARINA ÖNERİLER
►Orucun bir ibadet olduğunu, amacının paylaşmak ve ekonomik durumu yeterli olmayan insanların durumunu anlayarak yardımlaşmak olduğunu unutmayın. Tıka basa yemek yemeyin. Normal günde yediğiniz gıdaları 7 – 8 saatlik süreye sığdırmaya çalışmayın. İhtiyacınız olan vitamin, mineral ve besin öğelerini dengeli şekilde tüketmeye çalışın.
►Mutlaka sahura kalkın. Uzun süren açlığı dengelemek için sahur yapmak önemlidir.
►Sahurda hamur işleri, kızartma, tuzlu ve yağlı gıdalar tüketmeyin.
►İftarda mutlaka çorba tüketin. Çorba, uzun süre boş kalan midenizin birden bire ağır yemeklerde karşılaşmasını engeller.
►Çorba içtikten sonra yemeğe 15 dakika ara verin. Bu sürede mideniz dinlenmiş olacak ve hazımsızlık sorununu azaltmış olacaksınız.
►Yağlı yemekler, kızartmalar, hamur işleri, pilav gibi ağır yemekleri tercih etmeyin. Bu yemeklerin sindirimi midenizi daha çok yorar. Bunu yerine etli veya kıymalı sebze yemeklerini tercih edin.
►Sofrada mutlaka sebze söğüş ( domates, salatalık, biber, yeşillikler) veya salata ile yoğurt, ayran gibi süt ürünü bulundurun.
►Makarna, pilav tüketimini azaltın, yiyeceğiniz zaman 4 yemek kaşığını aşmamaya dikkat edin. Yemekle beraber pilav alacaksanız bulgur tercih edin. Pilav, makarna veya börek yediğiniz zaman ekmeği tamamen kaldırın.
►Ramazan pidesi, yumurtalı ve yağlı olduğu ve beyaz ekmek yerine geçtiği için, fazla tüketmemeye dikkat edin. Haftada 2 – 3 kez avuç içi büyüklüğünde birer parça tüketebilirsiniz.
►Su ihtiyacı; ayran, süt, kefir, ıhlamur, rezene gibi çaylarla, su oranı yüksek meyve ve sebzelerden sağlanabilir. Karpuz, kavun, erik, elma, marul, salatalık, domates gibi meyve ve sebzeler günlük beslenmeye eklenmelidir. Çay, kahve, şekerli ve gazlı içeceklerin tüketimini sınırlandırın.
GEBELER ORUÇ TUTARKEN NELERE DİKKAT ETMELİ?
►Tüketeceğiniz peynir, zeytin, kuru yemiş ve yemeklerin az tuzlu olmasına dikkat edin. Yemeklere tuz ilave ederken günlük 1 çay kaşığını geçmeyin.
►Orucu bir kaç hurma ve su ile açın.
►Yemekleri yavaş yiyip, iyi çiğneyin.
►İftar ile Sahur arasında en az 10 bardak su içmeye gayret edin.
►En az bir meyve ve 2 porsiyon sebze tükettiğinizden emin olun. Meyve suyu, limonata, şerbet gibi içecekler yerine meyvenin kendisini tüketmeyi tercih edin.
►İftardan sonra yavaş yavaş yarım saat kadar yürüyüş yapın.
►Tatlıyı yemeğin hemen arkasına tüketmeyin. Ara öğün olarak yemekten 2 saat kadar sonra tüketin. Hamurlu, şerbetli ağır tatlılar yerine sütlü tatlıları tercih edin. Porsiyon miktarına dikkat edin.
GEBELER ORUÇ TUTARKEN NELERDEN UZAK DURMALIDIR?
- Hamur işleri,
- Kızartmalar,
- Hamurlu ve şerbetli tatlılar,
- Şarküteri ürünleri,
- Turşu, zeytin, cips, bulyon gibi çeşni verici tuzlu gıdalar,
- Fast food ürünler,
- Gazlı içecekler,
- Bisküvi, kek, kraker, kurabiye, gofret vb. abur cuburlar
Anne adayları için hazırladığım bir haftalık ramazan menüsünde trimester ayrımı yapmadım. Menüler her trimester için uygun olup, menüde yazan tüm gıdaları tüketmek zorunda değilsiniz. Özellikle ekmek fazla geliyorsa azaltabilirsiniz. Menüler örnek olarak fikir vermek amacıyla hazırlandı, size en uygun menüyü diyetisyenle görüşerek planlayabilirsiniz.
